گیت هاب

گیت هاب ,شبکه اجتماعی برنامه نویسان
معمولا GitHub را یک سایت اشتراک کد و ارائه خدمات یا یک شبکه اجتماعی مخصوص برنامه نویسان میدانند. در قلب GitHub یک پروژه متن باز که توسط Linus Torvalds (خالق لینوکس) ایجاد شده است به نام Git وجود دارد. در واقع Git یک سیستم کنترل نسخه نرم افزار است. گیت هاب یک نرم افازر ضروری برای برنامه نویسان است بخصوص برای توسعه دهندگان و طراحان وبسایتها و برنامه های مختلف است و حتی برای نویسندگان کتابها نیز می تواند مفید باشد زیرا از برنامه های ورد نیز حمایت می کند. در این نوشته میخواهیم به معرفی این نرم افزار بپردازیم.

کلمات کلیدی: گیت، گیت هاب، برنامه نویسی، مدیریت منبع، مدیریت نسخه، اشتراک کد، مخزن کد، متن باز

مدیریت کد منبع

اصطلاح کنترل کدمنبع ( source control ) یا کنترل نسخه ( version control، همچنین revision control ) به عمل مدیریت، کنترل و ثبت و ضبط مستنداتی همچون کدها و مستندات نرم افزاری، اطلاعات وبسایت‌ها، تاریخچه‌ی تغییرات تصاویر و مواردی از این دست اطلاق می‌شود. تغییرات معمولا با یک شماره نسخه ذخیره می‌شوند. سیستم‌های کنترل‌نسخه ( version control systems ) هم بصورت مجزا برای کنترل تغییرات نوشته‌ها و کدها و در مواردی کنترل تصاویر و فایل‌های ویدیویی ساخته و عرضه میشوند و هم در برخی از نرم‌افزارهای واژه‌پرداز یا ویرایشگرهای تصویر و سایر انواع مستندات بصورت درونی پیاده‌سازی شده‌اند. نرم‌افزارهای کنترل نسخه، پایه‌ی کارهای تیمی در تیم‌های نرم افزاری متشکل از چند توسعه‌دهنده است. در تیم‌های نرم‌افزاری، انتشار نسخه‌های مختلف از نرم‌افزار، توسعه بصورت تیمی و رفع کردن باگها بصورت اشتراکی و مواردی از این دست همواره درحال انجام هستند. این امور بدون حضور نرم‌افزاری قدرتمند برای کنترل امور، بسیار سخت، با پتانسیل بالای خطا و طاقت فرساست و البته نتیجه‌ی حاصل هم آنچه که باید باشد، نیست. سیستم‌های کنترل نسخه و مدیریت کد منبع امور ذکر شده را از هر زمانی آسانتر کرده‌اند.

مقاله مرتبط: آموزش برنامه نویسی و طراحی وب به زبان انگلیسی

چرا نیاز داریم از ابزارهای مدیریت کد منبع استفاده کنیم؟

اگر تابحال تجربه‌ای هرچند کوتاه در برنامه‌نویسی داشته باشید احتمالا تجربه‌ از دست‌ دادن بخشی از پروژه را به دلایل گوناگون مثل ذخیره‌ ناخواسته در هنگام قطعی برق یا تغییراتی که بعدا باعث بروز مشکل شده‌اند و دلایل بی‌شمار دیگر را داشته‌اید. به‌عنوان راه‌حل هم شاید روش‌هایی مانند کپی‌گرفتن از کل فایل‌ها و اطلاعات پروژه در زمان‌های مختلف برای حفظ حالت خاصی از تغییرات را استفاده کرده باشید.
این کار تا حدی جواب می‌دهد، اما در این صورت با انبوهی از دایرکتوری‌هایی که مانند یک غول بی‌شاخ و دم بزرگ می‌شوند چه میکنید؟ و از آن بدتر چگونه آن را با افراد دیگری که با شما در انجام آن همکاری میکنند مشترک می‌شوید؟

ابزارهای مدیریت کد منبع پاسخی برای این شلختگی‌ها و شلوغی‌هاست. با استفاده از این ابزارها می‌توانید هرلحظه ای که مایل بودید تغییرات خود را ثبت کنید، به تغییرات ثبت شده در گذشته برگردید و به راحتی با دوستان و افراد تیمتان روی پروژه ای همکاری کنید، بدون اینکه نگران بهم‌ریختگی و نامنظم شدن کدهای پروژه باشید. میتوانید برای هر تغییر که ثبت میکنید توضیحاتی بنویسید، تغییراتی که دیگران در پروژه لحاظ نموده اند را ببینید و البته منشاء باگ‌ها و خطاهای احتمالی را به سادگی یافته و رفع‌ و رجوع کنید.

در این میان ابزارهای زیادی برای این‌دست کارها ساخته شده است که هرکدام نگاه و شیوه‌ی متفاوتی را برای حل این مشکل در پیش گرفته است. معروفترین این ابزارها عبارتند از git، svn، mercurial و cvs که البته در این میان git یکی از جوانترین و پرطرفدارترین ابزارهای مدیریت کدمنبع است و ویژگی‌های ساده و متمایز آن باعث شده عمده‌ی تیم‌های نرم‌افزاری در دنیا به استفاده از این ابزار خوب روی بیاورند. در این مقاله با گیت هاب آشنا میشویم.

همچنین بخوانید: آموزش دور زدن حالت روح در تلگرام

گیت چیست؟

گیت (به انگلیسی Git) یک نرم‌افزار کنترل نسخه و از مدل نرم‌افزارهای آزاد و متن‌باز برای بازنگری کد منبع توزیع شده و مدیریت منبع کد است که برای دنبال کردن تغییر فایلهای کامپیوتری و دنبال کردن کردن کارهای انجام شده روی آنها توسط افراد مختلف است. هدف اولیه این نرم‌افزار برای استفاده در پروژه‌های نرم‌افزاری بوده است ولی می‌توان از آن تنها برای دنبال کردن تغییر فایل‌ها هم استفاده کرد.
کنترل نسخه روشی برای ثبت تغییرات کدها و نوشته‌هایمان است، با این امکان که هرگاه بنا برنیازمان به مرحله‌ی خاصی از تغییرات ثبت شده برویم.
روش‌ها و همچنین ابزارهای زیادی برای این کار معرفی شده اند و git یکی از این ابزارهاست که یکی از بهترین برنامه‌نویسان یعنی لینوس توروالدز -خالق لینوکس- آن را برای اولین بار برای توسعه‌ی کرنل لینوکس توسعه داد و هم اکنون به ابزاری کلیدی در عمده‌ی پروژه‌های برنامه‌نویسان بدل شده است.
در سرتاسر اینترنت می‌توانید داستان‌های زیادی از دلیل و تاریخچه‌ی ایجاد گیت بخوانید، این نوشتار تنها نگاهی کوتاه و کاربردی به این موضوع دارد
گیت ابتدا برای توسعه لینوکس توسط لینوس تروالدز به وجود آمد و اکنون پروژه‌های فراوانی از آن الهام گرفته‌اند. هر دایرکتوری کاری در گیت گیت هاب یک مخزن کامل با تاریخچهٔ کامل تغییرها و قابلیت بازنگری آن‌ها است و برای کار با آن نیازی به دسترسی به شبکه یا سرور مرکزی وجود ندارد.
به پروژه‌هایی که در آنها گیت استفاده میشود مخزن ( repository ) میگویند. بک مخزن گیت حاوی تمامی کدها، تغییرات کد و تنظیمات گیت برای آن پروژه است.
در سیستم‌های توزیع‌شده هرکسی که به مخزن اصلی دسترسی دارد، می تواند یک کپی از مخزن اصلی را در اختیار داشته و تغییرات خود را روی آن اعمال کند و همچنین می‌تواند این تغییرات را با تغییرات بقیه‌ی اعضا ترکیب کرده و یا به مخزن اصلی اضافه کند.

ویژگی های خاص گیت

امروزه اشخاص و شرکتهای کوچک و بزرگ زیادی از سیستم مدیریت کد منبع گیت برای کنترل کدهای نرم‌افزارها، پروژه ها و مستندات استفاده میکنند. کرنل لینوکس ، زبان برنامه‌نویسی روبی و فریم‌ورک لاراول نمونه ای از پروژه هایی هستند که بر روی سرویس گیت هاب نگهداری می شوند.
گیت به تغییرات کدها تنها به عنوان چند خطی که تغییر میکنند نگاه نمیکند و پس از ثبت هر تغییر [اصطلاحا کامیت ( commit )] یک تصویر کلی از پروژه را در لحظه‌ی آن تغییر ذخیره میکند و بررسی تغییرات با اطمینان و سرعت بالاتری امکانپذیر میشود.
همچنین گیت  برخلاف بسیاری از سیستم‌های مدیریت کد منبع وابستگی به سرور اصلی ندارد و تقریبا هرکاری را میتوان بصورت محلی ( local ) انجام داد، در هر لحظه ای و هر شرایطی کافیست تنها گیت را روی سیستم خود داشته باشید، تغییراتتان را ثبت کنید و هر زمان که به شبکه‌‌ای که سرور گیت شما در آن قرار دارد ( مانند اینترنت!) دسترسی داشتید میتوانید تغییرات ذخیره شده را به مخزن روی سرور اضافه کنید و البته تمام تغییرات پروژه را هم بدون نیاز به اینترنت در مخزن محلی خود داشته باشید.
استفاده از گیت بسیار ساده است. تیم توسعه‌ی گیت یک نرم‌افزار تحت خط فرمان برای استفاده از گیت ساخته است. همچنین پروژه های زیادی هم برای کار با گیت چه به‌عنوان افزونه ( plugin ) برای ویرایشگرها و محیط‌های مجتمع توسعه و چه بصورت برنامه‌های جدا با رابط گرافیکی توسعه داده می‌شوند و امروز تقریبا در هرمحیطی میتوان روشی برای استفاده از گیت یافت.

همچنین بخوانید: بهترین فیلم و انیمیشن های سینمایی الهام بخش و آموزنده برای کودکان

میزبان های گیت

گیت هاب

گیت‌هاب معروف‌ترین سرویس میزبانی پروژه‌های گیت است که پروژه‌های بزرگ و معتبر زیادی مانند [کرنل لینوکس، جی کوئری، بوت استرپ و بسیار پروژه‌ی دیگر روی گیت‌هاب توسعه داده می‌شوند.
رابط کاربری خوب و برنامه‌های سوم شخص و api قدرتمند گیت‌هاب دلیل خوبی برای انتخاب آن است، اما توجه داشته باشید که این سرویس برای مخازن خصوصی رایگان نیست اما استفاده از آن برای پروژه های متن باز کاملا رایگان است و جامعه‌ی کاربری متن‌باز قدرتمندی دارد.

بیت ‌باکت

بیت‌باکت هم سرویس‌دهنده ی دیگری است که از مخازن گیت و مرکوریال پشتیبانی می‌کند و امکان جالب آن رایگان بودن پروژه های خصوصی برای افراد یا تیم های کوچک است.

نتیجه گیری

در این نوشتار بر آن بودیم تا شما را با شبکه ای اجتماعی گیت هاب که بستری برای مدیریت نسخه و کارهای گروهی برنامه نویسی شده نیز می باشد را معرفی کنیم.

ابتدا به تعریف مدیریت کد منبع پرداختیم سپس اهمیت های مختلف آن را بیان نموده و در ادامه گیت را معرفی کردیم سپس ویژگی های خاص گیت را گفته و در نهایت میزبان های گیت را معرفی کردیم. همانطور که دیدیم گیت هاب از اهمیت خاصی برای برنامه نویسان و بخصوص محیطی مناسب برای دور کاری است و میتواند تمام نیازهای یک برنامه نویس مبتی تا خبره را برا آورده کند. این محیط با توجه به استفاده آن توسط پروژه های بزرگ و کارهای بزرگ در زمینه های برنامه نویسی از اهمیت خاصی برای برنامه نویسان و حتی شرکت های مختلف برخوردار است. از این رو لازم است تمام برنامه نویسان با این محیط آشنا بوده و در صورت تمایل از امکانات ویژه آن برخوردار شوند تا بتوانند برنامه های جامع و کاملتری را در تیم کاری خود ساخته یا حتی کد پروژه های خود را به صورت گسترده منتشر کرده و از این کار باعث خواهد شد افراد علاقه مند نیز به تیم آنها ملحق شده و در این کار به آنها کمک شایانی بکنند. این محیط برای توسعه برنامه های متن باز در عین حال جذاب است اما تیم های دیگر نیز می توانند به صورت بسته و حتی تعیین هزینه برای محصول نهایی خود در این محیط شرکت جویند و از امکانات متعدد آن بهره مند شوند.

همچنین بخوانید: بهترین راه پس انداز پول و حقوق ماهیانه برای جلوگیری از ول خرجی

ارسال به

ارسال به